Bijlage 1G - Overzicht incidentele baten en lasten

Het overzicht van incidentele baten en lasten helpt de gebruiker in zijn oordeelsvorming over het wettelijke structureel en reëel evenwicht van de begroting. Ede omarmt het principe dat structurele lasten door structurele baten moeten worden gedekt. Incidentele lasten mogen wel door structurele baten worden gedekt maar niet andersom.

Een aandachtspunt bij het interpreteren van deze financiële informatie is de aard van baten en lasten. Vanuit het uitgangspunt dat de uitvoering van de taakvelden zich over lengte van jaren uitstrekt, volgt de conclusie dat alle baten en lasten in principe structureel van aard zijn. In de praktijk komen zowel in de begroting als in de rekening incidentele baten en lasten voor. Veelal wordt dit veroorzaakt door eenmalige gebeurtenissen/besluiten die zowel onverwacht als voorzien kunnen zijn. Voor de begroting definieert Ede incidentele posten indien deze niet stelselmatig zijn en een onvoorwaardelijke einddatum hebben met een ondergrens van € 500.000. Deze beïnvloeden het structureel en reëel begrotingsevenwicht. Pas na het elimineren van deze posten ontstaat het structurele begrotingssaldo.

Als vuistregel geldt dat baten en lasten als incidenteel worden aangemerkt, indien ze bij ongewijzigd beleid en omstandigheden voor maximaal drie jaar vaststaan. Met uitzondering van externe bijdragen (zoals inkomende subsidies en specifieke uitkeringen) voor projecten die langer dan drie jaar duren. Als duidelijk vaststaat dat ze voor een vaste periode beschikt zijn (niet langer dan vijf jaar), beschouwen we deze ook als incidenteel.

De mutaties Grondzaken zijn naar aard altijd incidenteel en ook als zodanig opgenomen in onderstaande tabellen.

Een plus in de telling geeft aan dat er meer structurele baten zijn dan structurele lasten: dus structureel begrotingsevenwicht. We zien dat de begrotingsjaren 2025 t/m 2027 aan deze vereiste voldoen, maar in 2028 niet meer. Verdere toelichting over de financiële toekomst van de gemeente vindt u in Hoofdstuk 5.

A. Incidentele lasten programma's
Uit een beoordeling van de lasten op productniveau is naar voren gekomen dat een aantal baten en lasten als incidenteel wordt aangemerkt. We hebben hierbij een ondergrens van € 500.000 gehanteerd conform de nota Incidentele Baten en Lasten. De lasten en baten die kleiner zijn van € 500.000 worden in zijn totaliteit gepresenteerd. Waar mogelijk is de dekking van de last aangegeven, of de bron van de verkregen baat ingevuld.
Een dekking via een Specifieke Uitkering van het Rijk wordt aangeduid met de afkorting: SPUK.

B. Incidentele baten programma's

C. en D. Incidentele stortingen en onttrekkingen reserves
De basisgedachte is dat alle mutaties in de reserve een incidenteel karakter hebben. Uit de telling van de reservestortingen en de onttrekkingen in de acht programma's zijn de mutaties geëlimineerd van de reserves die een structureel karakter hebben. Het gaat om onderstaande groepen van reserves:

• Kapitaallastenreserves die we aanhouden ter egalisatie van kapitaallasten in de begroting.
• Bedrijfsmiddelenreserves ter egalisatie van kapitaallasten of structurele personeelslasten.
• Financieringsreserves die we als bron in stand houden en waarvan we de rentebaten inzetten in de begroting.

Voor een overzicht van de incidentele en structurele reserves wordt verwezen naar bijlage 2 Meerjarenoverzicht reserves.

De voorgestelde besluiten leiden tot een aanpassing van de begroting. De incidentele posten worden hieronder per categorie toegelicht. Meer informatie over de inhoud van deze posten zijn te vinden in hoofdstuk 3.

E. Incidentele lasten naar aanleiding van nieuw beleid

F. Incidentele baten naar aanleiding van nieuw beleid

G. Incidentele stortingen naar aanleiding van nieuw beleid

H. Incidentele onttrekkingen naar aanleiding van nieuw beleid