Wijzigingen begroting

Wet betaalbare huur
In de septembercirculaire 2024 is opgenomen dat gemeenten vanaf 2024 een decentrale uitkering ontvangen voor wet betaalbare verhuur. Door deze wet hebben huurders in het middensegment betere bescherming en kan er een maximale huurprijs worden afgedwongen. Vanaf 1 januari 2025 zijn gemeenten verplicht om hiervoor een loket te hebben en om handhavend op te treden mocht dat nodig zijn. Het loket voor de Wet betaalbare huur is ondergebracht bij het meldpunt in het kader van de Wet goed verhuurderschap. Dit meldpunt is al ingericht waardoor de decentrale uitkering van het Rijk voor 2025 van € 102.000 kan vrijvallen ten gunste van de algemene middelen.

Duurzaamheidsleningen
Als gemeente bieden we de Toekomstbestendig Wonen Lening voor particulieren en de Stimuleringslening Duurzaamheid Rechtspersonen voor maatschappelijke instellingen aan. Met deze leningen kan voordelig geld worden geleend voor het verduurzamen van de woning. De lasten voor de gemeente zullen lager uitvallen dan begroot vanwege verlaging van de interne rekenrente. Vanaf 2026 zal de interne rente verlaagd worden naar 1,8% wat op de gemeentebegroting een besparing oplevert van € 70.000. Daarnaast zien we een toenemend en groter gebruik van duurzaamheidsleningen dan voorzien in de begroting. De ontvangen rentebaten in de gemeentebegroting worden verhoogd.

Terughalen voorinvestering windmolens
Bij de Perspectiefnota 2022-2025 is het amendement aangenomen om in 2025 de voorinvestering van windmolens voor het project energiecluster langs de A30 terug te halen. In 2022 besloot de Provincie Gelderland in te zetten op natuurherstel (wespendief), waardoor tijdelijk geen windparken gebouwd mogen worden in een 1-8 km zone om de Natura2000 gebieden van de Veluwe. Hierdoor zijn de windmolens niet gerealiseerd en kan de begrote voorinvestering van € 100.000 in 2025 niet verhaald worden op de ontwikkelaars. We vangen dit nadeel eenmalig op door verwachte onderbesteding op een tweetal lopende subsidieregelingen rondom netcongestie en duurzame opwek.

Omgevingsplan Ede
De totstandkoming van het omgevingsplan Ede met bijbehorend milieueffectrapport (planMER) is vertraagd (zie raadsmemo juli 2025). We stellen voor om een deel van de verplichtingen en budgetten met betrekking tot de MER en het voorontwerp Omgevingsplan door te schuiven naar volgend jaar.

Doorschuiven reservering RegioDeal Veluwe in Balans
We stellen voor om in 2025 gereserveerde middelen (€ 180.000) voor de RegioDeal 'Veluwe in Balans' door te schuiven naar 2026 en tijdelijk toe te voegen aan de hiervoor ingestelde Reserve Co-financiering. Zodoende kunnen we in 2026 voor een aantal projecten aanspraak maken op co-financiering vanuit het Rijk. Dit betreffen onder andere uitbreiding van fiets- en wandelroutes Vallei, diverse projecten rondom Otterlo, smakelijke Veluwe en gebiedsontwikkeling De Goudsberg. In het voorjaar 2026 wordt besluitvorming verwacht.

Landelijk gebied
We stellen voor de komende jaren middelen (in totaal € 1,9 miljoen) beschikbaar te houden voor het uitvoeren van opgestarte werkzaamheden in het landelijk gebied. Dit gaat om de ondersteuning van piekbelasters, het opkopen van grondpercelen en het gebiedsproces Binnenveld. Recentelijk zijn via de circulaires bijdragen van het Rijk ontvangen en de uitvoering hiervan is gestart en neemt enkele jaren in beslag.
We stellen voor de nog niet bestede middelen te reserveren in de Reserve Omgevingsvisie, zodat deze de komende jaren beschikbaar blijven om de werkzaamheden in het landelijk gebied te kunnen voortzetten.

Overhevelen middelen ten behoeve van vergroening van Ede stad
Bij infrastructurele werken wordt vanuit het budget Robuuste natuurversterking jaarlijks geïnvesteerd in de vergroening van Ede. Voor de besteding van deze budgetten zijn we afhankelijk van de voortgang en planning van deze integrale projecten. Daarnaast kennen we ook mono projecten die enkel draaien om natuurversterking en vanuit het beleidsveld zelf getrokken worden. In 2025 zijn er door personeelswisselingen naast de integrale projecten geen mono-projecten gepland en houden we budget over. Daarbij is voor 2025 een bijdrage van € 103.000 geraamd aan integrale projecten en voor 2026 € 243.000. Om ervoor te zorgen dat we in 2026, naast de mono-projecten, ook alle integrale projecten vanuit de natuurkansenkaart kunnen uitvoeren, stellen we voor om € 140.000 van 2025 naar 2026 over te hevelen.