Wijzigingen begroting

Nutsbedrijven
De te ontvangen leges kabels en leidingen zijn naar verwachting € 150.000 lager dan begroot. De nutsbedrijven hebben problemen met het vinden van gecertificeerde partijen om hun werkzaamheden uit te voeren. Hierdoor verwachten we in 2025 minder aanvragen vanuit de nutsbedrijven bij de gemeente. Of de legesopbrengsten blijvend lager zijn wordt nader onderzocht. We komen hier bij de Programmabegroting 2027-2030 op terug.

Regulier onderhoud gesloten verhardingen
De overschrijding op het regulier onderhoud ontstaat door in het verleden uitgestelde vervangingen van en groot onderhoud aan asfaltwegen en wegmarkeringen. Hierdoor loopt de technische kwaliteit terug, waardoor het meer inspanning kost om de weg veilig te houden. Om integraal werk uit te kunnen voeren met verkeersprojecten ten behoeve van de fietsveiligheid is het regulier onderhoud aan de Maanderdijk en Kraatsweg naar voren gehaald (€ 300.000). Daarnaast was overschrijding noodzakelijk om duurder grootschalig onderhoud in de nabije toekomst te voorkomen. Als we nu niet hadden ingegrepen zou er schade ontstaan die verder reikt dan de toplaag (technische kwaliteit). Op deze manier houden we de veiligheidsrisico's acceptabel.

Invasieve exoten
Er is sprake van incidentele onderuitputting vanwege onvoldoende personele capaciteit en een lagere plaagdruk van de eikenprocessierups. Het totaal beschikbaar bedrag voor de invasieve exoten is € 500.000, hiervan wordt naar verwachting 20% niet uitgegeven.

Handhaving verkeerd geparkeerde fietsen station Ede-Wageningen
Sinds de opening van het vernieuwde station Ede-Wageningen en bijbehorende fietsenstalling, staan er regelmatig (brom)fietsen en scooters foutgeparkeerd. Conform de projectovereenkomst met NS en ProRail moet de gemeente de openbare ruimte en looproutes rondom het station begaanbaar houden. Naar aanleiding hiervan is vanuit de NS het verzoek gekomen om op verkeerd geparkeerde fietsen te handhaven en deze te verwijderen.
We vragen voor 2026 incidentele middelen aan, zodat we de uitvoering kunnen starten en in de praktijk ervaren wat de benodigde handhavingscapaciteit structureel moet zijn. Daarna leggen we een structureel plan voor 2027 en volgende jaren, met een nieuwe afweging aan de raad voor.

Exploitatie en vervangingsinvesteringen riolering
Riolering kent een gesloten financieel systeem. Het exploitatiesaldo van de baten en lasten wordt verrekend met de hiervoor ingestelde voorziening. De investeringen worden in één keer gedekt ten laste van de voorziening.
Vanwege personele wisselingen is sprake van een onderschrijding van € 100.000 op het uitvoeringsprogramma van het WRP 2024-2028. Op de investeringsprojecten wordt een overschrijding van € 1,4 miljoen verwacht. Dit wordt met name veroorzaakt doordat het project Blokkenweg en de uitrol van telemetrie sneller gaan dan verwacht. Ook is sprake van ingevoegd werk waardoor meegelift kan worden met projecten van wegen. Daarnaast is in enkele projecten sprake van meerkosten vanwege onvoorziene omstandigheden tijdens de uitvoering en/of hogere plankosten vanwege een langere voorbereidingstijd. Het nadeel van € 1,3 miljoen wordt verrekend met de voorziening.

SUP-vergoeding en prullenbakvergoeding
Voor het opruimen van zwerfafval ontvingen gemeenten tot en met 2024 de zwerfafvalvergoeding van Stichting Afvalfonds Verpakkingen. Hiervoor in de plaats zijn twee nieuwe vergoedingen ontstaan, de SUP-regeling en de prullenbakvergoeding. De vergoeding per inwoner wordt voor beide regelingen jaarlijks vastgesteld en valt in 2025 € 240.000 hoger uit dan de oude zwerfafvalvergoeding. De vergoedingen zijn vrij besteedbaar en kennen momenteel geen einddatum. Het huidige budget voor EdeSchoon blijft beschikbaar voor het opruimen van zwerfafval.

Begraven
In 2025 is bij Begraven sprake van een nadeel van € 220.000 en € 25.000 in 2026. Hiervoor zijn twee oorzaken:

1. Minder baten als gevolg van terugloop aantal begrafenissen (€ 120.000). We zien in 2025 een daling van het aantal begrafenissen, waardoor de inkomsten uit begraafrechten naar verwachting € 120.000 lager uit zullen vallen.
2. Extra kosten Beeldkwaliteitsplannen (€ 100.000 in 2025 en € 25.000 in 2026). In april 2023 heeft de gemeenteraad de Nota Begraven vastgesteld. Hierin is afgesproken dat er per begraafplaats een beeldkwaliteitsplan wordt opgesteld. Deze plannen zijn momenteel in ontwikkeling. De beeldkwaliteitsplannen zijn essentieel om te kunnen sturen op de gewenste kwaliteit en ambities voor de begraafplaatsen en vormen een belangrijke bouwsteen de beheerplannen begraafplaatsen. Het beeldkwaliteitsplan voor begraven omvat naast reguliere doelen ook bredere gemeentelijke ambities, zoals funerair erfgoed, klimaat en ecologie. Hierdoor vallen de kosten hoger uit dan oorspronkelijk begroot, vanwege de verbrede inhoud en benodigde expertise.

Voorgesteld wordt om € 115.000 uit de voorziening te onttrekken en hiermee het knelpunt deels te dekken.