Productgroep Maatwerkvoorziening

Bedragen x € 1.000

Het saldo van baten en lasten binnen de productgroep Maatwerkvoorzieningen neemt in 2026 toe met € 2,8 miljoen ten opzichte van 2025. Toekenning van de reguliere loon-, prijs- en volumecompensatie 2026 zorgt voor stijging van de lasten met € 5,1 miljoen. Bij de Vrouwenopvang stijgen lasten met circa € 0,12 miljoen, waarvan de helft van regiogemeenten als prijscompensatie wordt ontvangen. Als gevolg van de ombuigingen, die door de raad zijn vastgesteld bij de Perspectiefnota 2026-2029, nemen de lasten af met € 2,3 miljoen en is er een lagere onttrekking van de reserve in 2026 ter hoogte van € 0,1 miljoen. Dit betreft de ombuigingen:

• Wmo - Herindicatie maatwerkvoorzieningen zelf uitvoeren.
• Vraagafhankelijk vervoer - financiële ruimte aframen.
• Wmo - Maatwerkvoorzieningen - bezien langlopende indicaties.
• Beschermd wonen plekken afbouwen.
• Wmo - Thuisondersteuning - tweewekelijks 3 uur toekennen.
• Leerlingenvervoer van 4 naar 6 km.
• Collectieve zorgkostenverzekering.
• Actieve regie toegangsteam Jeugd - besparing Jeugdzorg.
• Collectivering aanbod CJG.
• Onderwijshuisvesting t.b.v. wachtlijst speciaal onderwijs.

De belangrijkste verklaringen voor het resterende verschil tussen de begroting 2025 en 2026 zijn:

Aanvullende Inkomensvoorziening - Stadspas
In de Perspectiefnota 2025-2028 zijn er middelen beschikbaar gesteld voor de invoering en de uitvoering van een Edese stadspas de komende jaren. Met de invoering van een stadspas willen we onze minimaregelingen toegankelijker en duidelijker maken en het niet-gebruik van regelingen terugdringen. De aanbieder van de Stadspas is failliet gegaan in 2025.

In 2025 zijn er door u extra middelen toegekend voor de incidentele opstartkosten van de stadspas.
De begrote lasten zullen in 2025 e.v. anders uitvallen dan voorzien door het faillissement. In het hoofdstuk Ontwikkelingen kunt u hier meer over teruglezen.

De lasten dalen in 2026 met € 0,15 miljoen als gevolg van het wegvallen van de incidentele opstartkosten voor het project. Voor de uitvoering van de stadspas zijn er voor de jaren 2026-2028 middelen beschikbaar.

Aanvullende Inkomensvoorziening - middelen flankerend beleid energiearmoede + alleenverdieners-problematiek
Conform de Programmarekening 2023 en Programmarekening 2024 is ingestemd met de overheveling van de middelen voor het flankerend beleid ten aanzien van energiearmoede en de problematiek rondom alleenverdieners naar het begrotingsjaar 2025. Deze middelen kennen een incidenteel karakter en komen in 2026 te vervallen, hetgeen leidt tot een structurele daling van de lasten met € 0,3 miljoen. Alsmede tot een incidentele onttrekking van de reserve overlopende verplichting in 2025 van € 0,3 miljoen.

Studietoeslag
In de Perspectiefnota 2025-2028 is voor 2024 en voor 2025 een extra bedrag van € 0,135 miljoen toegezegd voor de kosten van de regeling Studietoeslag. In 2026 vervalt dit bedrag wat zorgt voor een verlaging van de lasten met € 0,135 miljoen ten opzichte van 2025. In het hoofdstuk Wijzigingen begroting vindt u een aanvullende claim voor 2025 en 2026 voor deze regeling, aangezien de kosten in 2026 in lijn liggen met eerdere jaren. Dit komt, voornamelijk, door een toename in het aantal aanvragers.

Schuldhulpverlening - extra middelen Vroegsignalering
Het kabinet voert een pakket aan maatregelen in om problematische schulden fundamenteel aan te pakken. Dit pakket is gebaseerd op het basispakket uit het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Problematische schulden. Voor 2025 worden voor het onderdeel: ‘vroegsignalering’ middelen overgemaakt naar het gemeentefonds. Voor Ede gaat het om een bijdrage van € 0,1 miljoen in 2025 incidenteel. Dit leidt tot een daling in de lasten in 2026 ad € 0,1 miljoen ten opzichte van 2025.

Hervormingsagenda Jeugd
Het budget voor de hervormingsagenda kent een stijgende lijn hierdoor is er in 2026 € 142.000 meer beschikbaar dan in 2025. Het budget voor de hervormingsagenda is toegekend t/m 2028. Dit verklaart de daling in de lasten tussen 2028 en 2029. Meer duidelijkheid over het vervolg van de hervormingsagenda wordt verwacht bij het volgend advies van de commissie van Ark.

Proeftuin Kind- en Gezinsbescherming
De subsidie voor de proeftuin Kind- en Gezinsbescherming is toegekend t/m 30 juni 2025. Vanaf 2026 vervalt deze subsidie hierdoor zijn zowel de baten als de lasten in 2026 € 0,3 miljoen lager.

Gemeentelijke opvang ontheemden Oekraïne
In 2025 zijn nieuwe opvanglocaties voor Oekraïense ontheemden gefaseerd gerealiseerd, wat resulteerde in een gemiddeld aantal van circa 410 beschikbare opvangplekken over dat jaar. De bekostiging vindt plaats door het Rijk op basis van een normbedrag per gerealiseerde opvangplek (€ 44 per dag per plek per 1 januari 2025) en vergoeding van de daadwerkelijk gemaakte kosten voor leefgeld.

In 2026 wordt uitgegaan van een hoger gemiddeld aantal beschikbare opvangplekken dan in 2025. Dit leidt tot een stijging van de lasten met circa € 0,3 miljoen ten opzichte van 2025.

Maatwerkvoorzieningen Wmo
Naast de compensatie van prijs- en volumeontwikkelingen wijzigt de begroting van maatwerkvoorzieningen vooral met extra rijksmiddelen voor demografische ontwikkelingen in de periode 2026-2029 met jaarlijks extra € 0,45 miljoen. Deze middelen worden betrokken bij de ontwikkelingen vanuit het prognosemodel Wmo.
In het jaar 2027 zien we de geplande (her)invoering van een inkomensafhankelijke eigen bijdrage tot minder lasten (€ 0,65 miljoen) en extra baten van € 0,73 miljoen. Het rijk heeft ons hiervoor reeds een taakstelling opgelegd, maar besluitvorming door de Tweede Kamer moet nog plaatsvinden. Ook zien we in 2027 het budget van hulpmiddelen en woonvoorzieningen weer met € 0,2 miljoen dalen, omdat dit tijdelijk voor 2025/2026 was toegekend. Uit de monitoring moet blijken of dit mogelijk is.

Maatschappelijke opvang
De incidentele investeringen in 2025 voor de nachtopvang en actualisatie van de budgetten 2026 zorgen voor een daling van lasten van € 0,37 miljoen in de begroting 2026. Er loopt een onderzoek naar een betere locatie voor de nachtopvang, waardoor de lasten 2026 mogelijk weer gaan stijgen. De onttrekking aan de reserve Maatschappelijke opvang daalt hierdoor met € 0,45 miljoen, mede door het wegvallen van incidentele kosten van de Ethos-tellingen binnen het programma preventieve ondersteuning.

Beschermd wonen
In 2025 wordt de opgebouwde reserve Beschermd wonen grotendeels en incidenteel aan regiogemeenten uitgekeerd. De lasten en de onttrekking aan de reserve dalen in 2026 om die reden met € 5,6 miljoen.
Het aantal inwoners met een lopende indicatie voor zorg in natura is toegenomen voor zowel Beschermd Thuis als Beschermd wonen. Ook zien we de wachtlijsten weer groeien. We kijken vooral naar de mogelijkheden om de doorstroom en uitstroom te bevorderen. De actualisatie van de begroting 2026 geeft tezamen met de prijscompensatie een lastenstijging te zien van € 1,8 miljoen, waardoor het voordelige saldo en storting in de reserve overeenkomstig lager uitvalt. Medio 2026 ontvangen we de prijscompensatie van het rijk, waarmee de nu zichtbare lastenstijging grotendeels gefinancierd wordt.