Lokale heffingen

De onroerendezaakbelasting wordt verhoogd met een inflatiecorrectie van 3,2%. Bij de berekening van de OZB-tarieven voor 2026 is dit percentage echter aangepast naar 2,9%. Deze aanpassing houdt verband met het feit dat de aframing van het budget voor proceskostenvergoedingen met € 100.000 – die in 2025 in de tarieven was verwerkt – in 2026 wordt teruggedraaid. Dit gebeurt door middel van een verlaging van de tarieven. De wetgever is momenteel bezig met reparatiewetgeving, waarmee de uit te keren proceskostenvergoedingen voor gegronde WOZ-bezwaren aan No Cure No Pay-bureaus drastisch omlaaggaan (factor 4 minder). Verwacht wordt dat vanaf 2026 een bedrag van € 100.000 van het budget bezuinigd kan worden. Deze ruimte wordt ingezet om de hieraan gekoppelde OZB verhoging deels terug te draaien (toezegging Programmabegroting 2024-2027).

De geraamde opbrengsten van afvalstoffenheffing nemen met € 1,0 miljoen toe ten opzichte van 2025. Naast inflatie (€ 0,4 miljoen) en areaaluitbreiding (€ 0,2 miljoen) is deze stijging gevolg van de bestuurlijke afspraken voor het versneld toewerken naar volledige kostendekkendheid (€ 0,4 miljoen). In 2026 wordt hierin de laatste stap gezet. De totale stijging van de tarieven afvalstoffenheffing per 2026 komt op 5,3%.

Omdat we het variabele tarief vanuit beleidsmatig oogpunt gelijk houden neemt het vastrecht met € 15,60 toe per 2026. ACV bereidt een nieuw toekomstbestendig, circulair afvalbrengstation voor. In het meerjarenperspectief houden we vanaf jaarschijf 2029 rekening met meerkosten van € 522.000. De verrekening van deze meerkosten in de tarieven afvalstoffenheffing wordt op later moment uitgewerkt.

Op 21 september 2023 is het Water- en rioleringsprogramma (WRP) 2024-2028 vastgesteld. De tarieven rioolheffing 2026 nemen toe met de inflatiecorrectie van 3,2%. Daarnaast is de opbrengst rioolheffing in 2026 verhoogd door een verwachte toename van het aantal aansluitingen in Ede.

Op 22 november 2022 is het beheerplan Hondenvoorzieningen 2022-2026 vastgesteld. Uit het hoofdstuk Financiën blijkt dat de kostendekkendheid van de hondenbelasting in 2023 80% is. In het bestuursakkoord 2022-2026 staat vermeld dat gestreefd wordt naar kostendekkendheid van onze leges en heffingen. Bij de Programmabegroting 2024-2027 is het amendement ‘hondenbelasting’ aangenomen om de stijging gefaseerd door te voeren in de periode 2024-2027 tot 100% kostendekkendheid. Dit betekent, naast het toepassen van de inflatiecorrectie van 3,2%, een extra stijging van de tarieven 2026 met 0,8%. Daarnaast neemt de opbrengst hondenbelasting af vanwege een lichte daling van het aantal geraamde honden.

Op 13 april 2023 zijn de uitgangspunten uit de Nota Begraven vastgesteld. In deze nota zijn doelen opgenomen om een nieuwe tarievenstructuur lijkbezorging in te voeren. Besloten is om het product begraven 100% kostendekkend te maken. Toewerken naar volledige kostendekkendheid wordt gedaan door in een termijn van zeven jaar de leges te verhogen. Hierdoor stijgen de tarieven in 2026 in totaal met 5,8%.

In de parkeertarieven voor Ede Centrum wordt verder aansluiting gezocht bij de tarieven vanuit de overige aanbieders in het centrum. Daarbij is de insteek om te kiezen voor een andere staffel van het parkeertarief, waarbij in plaats van € 0,20 per 5 minuten wordt gekozen voor € 1 per 25 minuten. Hiermee worden de verschillen tussen de parkeergarages en het maaiveld opgeheven, waardoor bezoekers voor kort parkeren eerder en makkelijker kunnen kiezen om dicht bij de bestemming te parkeren. Voor een langer bezoek aan het centrum biedt de dagkaart een uitkomst. Daarnaast kan de staffel, zeker voor korte bezoeken aan het centrum, het gebruik van de fiets stimuleren. Deze ombuigingsmaatregel leidt tot € 170.000 extra inkomsten in 2026 en verder.

Er is gedurende vijf jaar van 2024 tot en met 2028 een sterke verhoging van aanvragen van reisdocumenten en identiteitskaarten (de zogenaamde paspoortpiek). Het betreft een incidentele piek van vijf jaar, een stijging van ongeveer 11.500 reisdocumenten in 2022 naar ongeveer 25.000 in de piekperiode. Vanaf 2029 daalt het aantal aanvragen weer.

De ontvangen voor de Reclamebelasting worden ingezet voor de bijdrage aan Stichting Binnenstad Ede en Stichting Ondernemersfonds Bennekom Centrum voor het promoten van respectievelijk het centrum van Ede en Bennekom. Voor 2026 wordt het tarief alleen voor Ede geïndexeerd, Bennekom heeft besloten om de tarieven gelijk te houden aan het huidige jaar.

De behandeling van omgevingsplanwijzigingen en omgevingsvergunningen wordt al enige jaren niet kostendekkend uitgevoerd en kent een uiterst grillig verloop. Het aantal ingediende aanvragen van inwoners is onvoorspelbaar en complexiteit neemt toe. Anderzijds is er voor de hoogte van de leges ook geen directe koppeling met de hiervoor te maken gemeentelijke kosten; het systeem van de leges is gebaseerd op de bouwkosten en niet op ureninzet.
Voor 2026 zien we dat de leges voor vergunningaanvragen boven € 200.000 worden verhoogd. Naast inflatie wordt voor deze categorie een verhoging van de kosten rondom de inzet van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) en het ambtelijk secretariaat van € 100.000 verwerkt. Parallel met de programmabegroting ligt een wijzigingsverordening voor de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit waarin wordt voorgesteld de vergoeding voor de leden marktconform te verhogen. Deze inzet zal met ingang van 2026 verhaald worden via de leges. Daarmee wordt de kwaliteit van de CRK gewaarborgd, terwijl de kosten verhaald worden via de omgevingsvergunning aanvragen. Dit zorgt voor een betere financiële balans en een toename van de begrote inkomsten en uitgaven in de gemeentebegroting. Hierbij opgemerkt dat de leges van het totale product daarmee nog altijd niet kostendekkend zijn (zie ook bijlage 6). Het risico op financiële afwijkingen maakt onderdeel uit van de risicoparagraaf in de gemeentebegroting.

De Bedrijven InvesteringsZone wordt conform afspraken tot en met 2027 (het jaar van evaluatie) niet geïndexeerd.