In eerste half jaar van 2025 zijn er in onze regio meer (bestaande) woningen verkocht dan een jaar eerder en ook het aanbod nam toe in vergelijking met een jaar eerder. Ondanks dat de krapte indicator voor de regio iets afneemt, zien we in Ede dat we te maken hebben met schaarste op de woningmarkt en stijgende verkoopprijzen van woningen. Het CBS geeft op basis van de woningtransacties aan dat de gemiddelde koopprijs van een woning in Ede in 2025 met 14,5% gestegen is ten opzichte van een jaar eerder. Dat heeft impact op de betaalbaarheid van woningen en daarmee de bereikbaarheid van een koopwoning voor starters op de woningmarkt. Verwachting is dat een blijvende krapte op de woningmarkt zal leiden tot het verder toenemen van de woningprijzen.
Ontwikkelingen die projecten raken
Ondanks de grote urgentie voor de woningbouw en de aandacht vanuit Den Haag zijn er vele belemmeringen die ervoor zorgen dat de woningbouwproductie en de ontwikkeling van werklocaties minder hard gaan dan gewenst. Enkele ontwikkelingen waar we in de projecten tegen aanlopen zijn:
- Natura 2000/Stikstof/Milieu en Recreatiedruk: Door de ligging van Ede aan de rand van de Veluwe (Natura 2000 gebied) zorgt bijna iedere bouwactiviteit voor een overschrijding van de drempelwaarde voor de uitstoot van stikstof. De stikstofopgave wordt door diverse juridische uitspraken steeds groter omdat echt gestuurd moet worden op natuurherstel en een gezonde leefomgeving. Daarbij zijn ontwikkelingen uitsluitend mogelijk met de juiste kaders en goede onderbouwingen op het gebied van stikstof, recreatiedruk, water, biodiversiteit, fijnstof, geluid en geurhinder. Hierbij is onze cirkel van invloed beperkt en zijn we ook zeer afhankelijk van keuzes en daadkracht bij rijk en provincie.
- Mitigatie en compensatie natuurwaarden De ligging van Ede aan de rand van de Veluwe geeft tegelijk ook een grote uitdaging in het compenseren van natuurwaarden. Ook op dit onderdeel bestaat vaak veel onduidelijkheid in de mate van compensatie en zijn we in uitvoering sterk afhankelijk van provincie Gelderland.
- Netwerk congestie De congestie op het stroomnetwerk blijft ook een groot aandachtspunt. Noodzakelijke grootverbruik aansluitingen voor bedrijven worden niet verstrekt. Voor de lopende woningbouwprojecten krijgen we van de netwerkbeheerders te horen dat er voor de komende jaren nog ruimte lijkt te zijn, maar dat dit geen zekerheid is.
De combinatie van opgaven is deels uniek en zorgt ervoor dat we steeds meer op de kaart komen bij het Rijk en provincie Gelderland. Tegelijk brengt het ook grote (financiële) inspanningen met zich mee, die wij niet zonder (financiële) bijdragen van andere overheden kunnen dragen. Ondanks de uitdagingen kiezen we ervoor om deze zoals in programma 5 verwoord: zelfbewust, met een eigen koers en samen met onze partners aan te gaan.