Financiering

De financieringsbehoefte van de gemeente is een resultante van alle inkomsten en uitgaven van de gemeente als geheel. De omvang van de uitgaven aan investeringen is de komende jaren het meest bepalend voor de omvang en fasering van de financieringsbehoefte. De uitgaven worden met name bepaald door: de meerjarige uitgaven aan kredieten en investeringen, de uitgaven aan grondexploitatieprojecten en de herfinanciering van de aflossingen van bestaande leningen.

De ervaring van de afgelopen jaren leert dat de realisatiegraad van de uitgaven in het lopende begrotingsjaar een stuk lager kan zijn dan de ramingen. Belangrijke verklaringen daarvoor zijn:

• De omvang en fasering van meerjarige kredieten en investeringen is onzeker, door onder andere allerlei niet beïnvloedbare externe factoren, zoals: verkrijgen van vergunningen door de stikstofcrisis; hoge prijzen van arbeid en bouwmaterialen; beschikbaarheid van bouwcapaciteit en bouwmaterialen; netwerkcongestie in het energienet.
• Vergelijkbare onzekerheden gelden voor de kasstromen van de grondexploitatieprojecten. Ook is sprake van een overgangsfase in het grondbedrijf, waarbij de lopende projectenportefeuille afneemt en nieuwe planvorming de komende jaren eerst voorbereid gaat worden via gebiedsprogramma's.
• Het planoptimisme van de ramingen van investeringen.
• Toekomstige ombuigingen kunnen leiden tot minder uitgaven en daarmee tot een afname van het financieringstekort en mogelijk afname van de externe financieringsbehoefte.

Op basis van de geprognosticeerde balans is in onderstaande tabel het financieringstekort per jaar aangegeven.

De ramingen in deze begroting leiden tot een financieringstekort van (afgerond) € 143 miljoen in 2026. Tot 2030 neemt het financieringstekort verder toe. Het zich gedurende het jaar opbouwende financieringstekort en daaruit voortkomende behoefte aan externe financiering wordt ingevuld met zowel kortlopende als langlopende leningen.
In de geprognosticeerde balans is de geraamde financieringsbehoefte opgenomen onder ‘Vlottende schulden met een looptijd < 1 jr.’ (kortlopende leningen, zie ook ‘Kasgeldlimiet’ hierna) en ‘Vaste schulden met een looptijd ≥ 1 jr.’.
Het oplopende financieringstekort leidt tot toename van de schuldpositie van de gemeente en als gevolg daarvan het oplopen van de ‘Netto-schuldquote’ (zie paragraaf ‘Weerstandsvermogen en risicobeheersing’). De toename van de rentelasten vanwege het oplopende financieringstekort werkt ook door in het afnemen van de ‘Solvabiliteitsratio’ (zie paragraaf ‘Weerstandsvermogen en risicobeheersing’).

De werkelijke ontwikkeling van de inkomsten en uitgaven wordt dagelijks gevolgd en verwerkt in een geactualiseerde liquiditeitsprognose. Ook de ramingen van de uitgaven aan onder meer kredieten, investeringen en grondexploitaties worden regelmatig geactualiseerd. Ter voorkoming van planoptimisme wordt intern aandacht geschonken aan het zo nauwkeurig mogelijk inschatten van de kasstromen van investeringen. Als uit de geactualiseerde liquiditeitsprognose blijkt dat sprake is van een aanvullende langjarige financieringsbehoefte, dan worden voorstellen gedaan om externe financiering aan te trekken. De treasurycommissie heeft daarbij een adviserende rol.